zaterdag 2 februari 2019

Tekenen met inkt | Een fijne manier om zowel grote lijnen als details vast te leggen

Tekenen en schilderen | Tekenen met inkt 


Een fijne manier om zowel grote lijnen als details vast te leggen


Te gebruiken materiaal

Inkt is van oudsher natuurlijk bedoeld om mee te schilderen. Voor de ouderen onder ons heeft het schrijven met inkt met een kroontjespen beslist nog wel herinneringen. Een inktpotje in je tafeltje op de lagere school en dan maar zo mooi mogelijk schrijven. Dit is later vervangen door de ballpoint en dus ook nooit meer teruggekomen, behalve bij liefhebbers van kalligrafie. En om te tekenen natuurlijk. Want ook daar is inkt uitermate geschikt voor. Vaak ook nog gecombineerd met aquarelverf. Dat kan heel bijzondere effecten geven.

Tekeninkt kan zowel gebruikt worden om te tekenen met inkt als om er in een verdunde vorm mee te schilderen. Het gaat zich dan gedragen als een soort van aquarel….

We gebruiken om te tekenen met inkt meestal een combinatie van verschillende inkten, diverse pennen, rietpennen en zachte penselen.

tekening van een "kaardebol" met inkt en rietpen
tekening van een "kaardebol" met inkt en rietpen


Tekeninkt is soorten en kleuren

Er zijn vele soorten tekeninkt in de handel in allerlei kleuren, waarbij zwart waarschijnlijk de meest gebruikte is. Van de zwarte inkten is de zogenaamde Oost-Indische inkt één van de bekendere is. Sommige soorten tekeninkt zijn watervast, andere inktsoort blijven gevoelig voor vocht, ook nadat ze eerder al opgedroogd waren.  Alle soorten inkt kunnen gemengd met water worden opgebracht. Maar de watervaste soorten zijn niet meer oplosbaar nadat ze eenmaal opgedroogd zijn. Dat zorgt er wel weer voor dat je ze later met bijvoorbeeld aquarelverf in kunt kleuren, zoals in onderstaand voorbeeld:


Tekening in Oostindische inkt, met aquarelverf ingekleurd.


Roet is vaak de basis

Het hoofdbestanddeel van de meeste inkten is roet. Een bekende vorm is de al genoemde Oost-Indische inkt. Deze inkt laat zich prima verwerken met pen, rietpen en penseel en voor meer technische tekenaars bestaan er ook speciale Oost-Indische inkt pennen die qua dikte instelbaar zijn.
In onverdunde vorm is het zeer zwart maar het kan met water verdund worden waardoor er een meer grijze kleur gaat ontstaan.
Tekenen met inkt leverde deze kaardebol
kaardebol met pen en inkt getekend

Oost-Indische inkt

De meest bekende uitvoering van Oost-Indische inkt zijn de kleine flesjes met een soort van pijpje in de dop. Hier kunnen pennen mee gevuld. Er bestaat ook een vaste vorm van Oost-Indische inkt die steeds in water gedompeld moet worden en die dan als een soort tekenstift werkt.

Tot slot is er de vaste vorm van Oost-Indische inkt die er uitziet als een blokje. Hier dienen we materiaal vanaf te krabben en met water aan te maken om inkt te krijgen. Gezien het feit dat de flesjes niet duurder zijn is deze variant van Oost-Indische inkt echt iets voor de liefhebbers van vuile vingers.

Afwijkende kleuren

Behalve deze zwarte inkt bestaat er ook inkt in sepia en sanguinekleuren. Hoewel er speciale effecten mee bereikt kunnen worden is het goed om in de gaten te houden dat deze inkten niet erg kleurecht zijn. De houdbaarheid van tekeningen die ermee gemaakt zijn, is dan ook niet lang. In elk geval zullen ze in een goed lichtdichte map bewaard moeten worden, liefst in een donkere lade. Direct zonlicht zal al snel dodelijk zijn voor dit soort inkten en ze volledig doen verdwijnen.

Het resultaat van tekenen met inkt
Het resultaat van tekenen met inkt

Vele varianten tekeninkt in de handel

Veel merken tekenmaterialen hebben een gekleurde inkt in hun assortiment, meestal onder verschillende namen. Er bestaan watervaste maar ook niet watervaste varianten zoals de bekende gekleurde ecoline inkten. Deze ecoline inkten zijn transparant en heel goed onderling mengbaar.

Ook deze ecoline inkt is niet lichtecht en dus niet geschikt om aan de wand te hangen. Werkstukken die gemaakt zijn met ecoline moeten ook bij voorkeur in mappen in het donker worden bewaard.

Het wassen van inkt

Ook is een bekende techniek het wassen waarbij inkt zeer sterk met water wordt verdund waardoor licht grijstinten ontstaan. Zie hieronder voor een voorbeeld van gewassen inkt.


Handige tekenpen met een  ingebouwd inktreservoir

Tot slot bestaat er nog een soort tekenpen met een klein kwastje aan het einde en een ingebouwd inktreservoir. Door licht in de pen te knijpen stroomt er inkt naar het ingebouwde penseel. Ze vragen enige handigheid om er mee te werken maar dan zijn ze heel plezierig in het gebruik. 

Zie onderstaande afbeelding voor een voorbeeld van een dergelijke pen.

Tekenpen met ingebouwd inktreservoir
Tekenpen met ingebouwd inktreservoir



Tekenen met inkt  is ideaal voor experimenten

Inkt is een simpel en relatief goedkoop materiaal dat zich dus uitstekend leent voor experimenten, zowel met het papier als met de gereedschappen waarmee we de inkt opbrengen.

Voor de liefhebbers is het ook mogelijk om bijtmiddelen als bijvoorbeeld chloor of bleekwater te gebruiken dat opmerkelijke effecten geeft.

Correcties zijn meestal niet of nauwelijks mogelijk dus probeer alles zoveel mogelijk in één keer te doen. Het wordt meestal niet beter van correcties en eindigt meestal in de prullenbak. En dat is dan weer zonde van onze eerdere inspanningen, nietwaar.

Tekenen met inkt is leuk en houd het dus leuk.


En nu verder....