Tekenen en schilderen | fixatiefspuit
Een fixatiefspuit is een verouderd maar duurzaam hulpmiddel om fixatief te vernevelen
Een fixatiefspuit is een apparaatje bestaande uit twee buisjes die haaks op elkaar gedraaid kunnen worden.
Zie de afbeelding voor een gedeeltelijk gebogen voorbeeld.
Het langste deel wordt in een flesje fixatiefvloeistof geplaatst waarna er door het andere deel geblazen kan worden. Door het blazen ontstaat een lagere druk in het deel dat in het flesje staat waardoor de vloeistof opgezogen zal worden. Door de luchtstroom bovenin wordt het opgezogen vocht verneveld en tegen het paper gesproeid.
De fixatiefspuit bevat geen slijtende delen en dat maakt het tot een eenvoudig en uitermate duurzaam hulpmiddel voor de kunstenaar .Veel tekenaars kiezen echter voor het gemak van de veel minder duurzame spuitbus in plaats van de simpele maar zeer effectieve fixatiefspuit.
De fixatiefspuit bevat geen slijtende delen en dat maakt het tot een eenvoudig en uitermate duurzaam hulpmiddel voor de kunstenaar .Veel tekenaars kiezen echter voor het gemak van de veel minder duurzame spuitbus in plaats van de simpele maar zeer effectieve fixatiefspuit.
Het nut van fixeren bij houtskooltekeningen
Houtskool is een populair medium onder kunstenaars vanwege het uitdrukken van je krachtige lijnen, diepe contrasten en wisselende textuur die ermee bereikt kunnen worden. Het is echter ook een medium dat gevoelig is voor vlekken en verplaatsing van pigment, waardoor de noodzaak voor fixeren ontstaat. Fixeren is echt van belang bij houtskooltekeningen. Laten we daarom eens kijken waarom fixatief een centraal onderdeel is om de kwaliteit van het kunstwerk te behouden en hoe kunstenaars het beste met verschillende soorten fixatief kunnen werken.
Wat is fixeren eigenlijk?
Fixeren is het proces waarbij een dunne laag beschermend materiaal, meestal in de vorm van een spuitbare lak of vloeistof, over een houtskooltekening wordt aangebracht om de losse pigmentdeeltjes vast te zetten. Dit helpt om te voorkomen dat de houtskool verschuift, vlekken veroorzaakt of verdwijnt door aanraking of beweging. Fixatieven bestaan uit een mengsel van harsen of kunststoffen opgelost in een oplosmiddel dat snel verdampt, waardoor de tekening wordt afgedicht zonder de uitstraling van het werk te veranderen.
Waarom zouden we een houtskooltekening fixeren?
1. Bescherming tegen vlekken
Houtskooltekeningen zijn zeer kwetsbaar omdat het medium los op het papier ligt. Zonder fixatief kan de tekening makkelijk vlekken krijgen door aanraking met vingers, andere oppervlakken of zelfs stof. Fixeren zorgt ervoor dat de houtskooldeeltjes op hun plaats blijven en dat de tekening schoon en scherp blijft.
2. Duurzaamheid van de tekening
Als een houtskooltekening niet wordt gefixeerd, kan het materiaal na verloop van tijd vervagen of zelfs verdwijnen door beweging of slijtage. Een gefixeerde tekening blijft veel langer intact, zelfs als deze wordt bewaard in een schetsboek of wordt tentoongesteld zonder glas. Fixatie zorgt ervoor dat het werk zijn integriteit behoudt en bestand is tegen de tand des tijds.
3. Beveiliging tijdens transport
Wanneer houtskooltekeningen worden verzonden of verplaatst, bestaat er een groot risico dat de tekening wordt beschadigd door wrijving of beweging in de verpakking. Fixatief zorgt voor een beschermende laag die voorkomt dat houtskooldeeltjes tijdens transport verplaatsen, wat de kans op beschadigingen aanzienlijk verkleint.
4. Verdere artistieke bewerkingen
Sommige kunstenaars kiezen ervoor om in meerdere lagen te werken bij houtskooltekeningen. Door een tekening tussentijds te fixeren, kunnen zij met meer vrijheid nieuwe lagen houtskool aanbrengen zonder de onderliggende tekening te verstoren. dit proces wordt vaak gebruikt bij complexe werken waar schaduw en diepte in meerdere stappen worden opgebouwd.
Verschillende soorten fixatieven
Er zijn twee hoofdtypes fixatieven
Tussentijdse fixatieven en definitieve fixatieven. Het verschil zit in het gebruiksmoment en de samenstelling.
- Tussentijds fixatief wordt aangebracht tijdens het het tot stand komen van een kunstwerk om bepaalde delen van een tekening te beschermen terwijl de kunstenaar doorgaat met werken aan andere secties. Deze fixatieven zijn meestal lichter en laten de houtskool toe om verder bewerkt te worden.
- Definitief fixatief wordt gebruikt wanneer de tekening voltooid is en dient als de laatste beschermingslaag. Het is meestal sterker en zorgt ervoor dat de houtskool niet meer bewerkt kan worden, omdat het de deeltjes volledig fixeert op het papier.
Hoe fixatief toe te passen?
Het correct aanbrengen van fixatief is een centraal onderdeel om het beste resultaat te behalen. Hier zijn enkele tips voor een succesvolle fixatie:
1. Gebruik een goed geventileerde ruimte
Fixatieven bevatten oplosmiddelen die dampen afgeven die schadelijk kunnen zijn bij inademing. Werk daarom altijd in een goed geventileerde ruimte of, indien mogelijk, buiten. Draag indien nodig een masker om jezelf te beschermen tegen de dampen.
2. Spuit gelijkmatig en van een afstand
Houd de spuitbus op ongeveer 30 cm afstand van het werk en spuit gelijkmatig over het oppervlak. Beweeg de bus voortdurend om te voorkomen dat er te veel fixatief op één plek terechtkomt, wat kan leiden tot glanzende of kleverige plekken.
3. Gebruik meerdere lichte lagen
Het is beter om meerdere dunne lagen fixatief aan te brengen dan één dikke laag. Dit zorgt ervoor dat het fixatief zich gelijkmatig verspreidt zonder de houtskool te verstoren of de tekening te verzadigen. Wacht tussen elke laag tot de vorige volledig droog is.
4. Test het fixatief eerst
Niet alle fixatieven zijn hetzelfde en sommige kunnen de kleur of textuur van je houtskooltekening veranderen. Test het fixatief eerst op een apart stukje papier om te zien hoe het zich gedraagt voordat je het op je uiteindelijke werk aanbrengt.
Nadelen van fixeren
Hoewel fixeren veel voordelen biedt, zijn er ook enkele nadelen om rekening mee te houden:
- verandering in toon of textuur
Sommige fixatieven kunnen de kleurintensiteit van houtskool beïnvloeden, vooral bij lichtere tonen. De tekening kan iets donkerder of minder contrastrijk lijken na het fixeren. dit is een reden waarom sommige kunstenaars ervoor kiezen om fixatieven slechts spaarzaam te gebruiken, of helemaal niet, afhankelijk van de gewenste uitstraling van hun werk.
- onomkeerbaarheid
Eenmaal aangebracht, kan een definitief fixatief niet worden verwijderd. Dit betekent dat eventuele fouten of wijzigingen na de fixatie moeilijk of onmogelijk zijn aan te brengen. daarom is het belangrijk om helemaal zeker te zijn van je tekening voordat je definitief fixatief gebruikt.
Samenvattend
Fixeren is een een centraal onderdeel proces bij het werken met houtskool, omdat het helpt om de kwetsbare deeltjes op hun plaats te houden, de tekening beschermt tegen vlekken en slijtage en de duurzaamheid van het werk aanzienlijk verlengt. Of je nu werkt aan een schets of een gedetailleerd kunstwerk, het correct toepassen van fixatief kan een groot verschil maken in de kwaliteit en levensduur van je houtskooltekeningen. Door fixatieven verstandig te gebruiken en de juiste technieken toe te passen, kunnen kunstenaars genieten van de uitdrukken van je emotiesve vrijheid die houtskool biedt, zonder zich zorgen te maken over de kwetsbaarheid van hun werk.
