zaterdag 2 februari 2019

Aardkleuren in de kleurenleer | De aardkleuren behoren tot de meeste stabiele pigmenten

Tekenen en schilderen | Aardkleuren  


De aardkleuren behoren tot de meeste stabiele pigmenten



Wat zijn de aardkleuren

De zogenaamde aardkleuren, zoals omber, sienna en oker, vormen een bijzonder palet. Het zijn kleuren die diep geworteld zijn in de geschiedenis van de beeldende kunst maar we vinden ook veel toepassingen in de natuurlijke wereld. De pigmenten zijn afkomstig van aarde en mineralen en zijn vaak genoemd naar de streek waar ze gewonnen worden. Het zijn daarmee kleuren zoals ze veel in de natuur voorkomen, heel vaak gemengd met allerlei bruinen en groenen, zeg maar de tertaire kleuren. De aardkleuren hebben kunstenaars eeuwenlang geïnspireerd. En die aardkleuren hebben een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van schilderkunst. Dus alle reden om ze per kleur even beter te bekijken.

Omber

Omber is een aardkleur, die wordt gewonnen uit natuurlijke aarde. We zien ook varianten van omber, meestal in de vorm van gele, rode of bruine pigmenten. Het woord 'omber' is afgeleid van het Griekse woord 'ombros', wat schaduw betekent. Het palet van omber varieert van lichte okerachtige tinten tot diepere, donkerdere roodbruine nuances. Het pigment wordt vaak gebruikt om warmte en diepte toe te voegen aan schilderijen. Omber wordt vooral gebruikt in landschappen en portretten.

Gebrande Omber

Er bestaat nog een variant van omber, namelijk gebrande omber. 

Gebrande omber ondergaat een specifiek productieproces waarbij natuurlijke omber wordt verhit om het nieuwe pigment te verkrijgen. Dit verhittingsproces verandert de chemische samenstelling van het originele omberpigment. Het resultaat zijn donkerder tinten dan die van natuurlijke omber.

Door het verhittingsproces krijgt gebrande omber vaak een intensere, diepere kleur dan natuurlijke omber. Gebrande omber neigt naar rijke, warme bruine tinten waar soms met een vleugje rood in te ontdekken valt. Gebrande omber wordt gebruikt om schaduwen en diepte in schilderijen te creëren.

Beide ombervarianten hebben hun eigen toepassingen in de kunst, afhankelijk van de gewenste kleur en sfeer in het kunstwerk.

Sienna

Sienna is een andere karakteristieke aardkleur, genoemd naar de Italiaanse stad Sienna, waar het pigment voor het eerst werd gewonnen. Sienna komt voor in verschillende tinten, variërend van geelbruin tot roodbruin. Het pigment Sienna staat bekend om zijn warme, aardse toon. Sienna wordt vaak gebruikt om al te levendige kleuren in een schilderij te verzachten. En het is vaak ook heel geschikt om subtiele schaduwen te creëren. Kunstenaars hebben sienna door de eeuwen heen gewaardeerd, vanwege zijn veelzijdigheid en natuurlijke uitstraling. Deze aardkleur past bijna altijd in landschappen. 


Gebrande Sienna

Evenals bij omber vinden we ook bij Sienna een gebrande variant
Ook gebrande sienna ondergaat een speciaal verhittingsproces. Hierbij wordt het natuurlijke sienna pigment verhit. Door dit verhittingsproces verandert de samenstelling van het pigment. Er ontstaan een aanzienlijk donkerder kleur. Zeker in vergelijking met de natuurlijke sienna.

Door dit verhittingsproces krijgt gebrande sienna vaak een diepere, rijkere kleur.  . Het gebrande sienna neigt in tegenstelling tot natuurlijke sienna naar meer warme bruine tinten waarnog wel eens vleugje rood in doorschijnt. Gebrande sienna wordt vaak gebruikt om diepte en schaduw in schilderijen te accentueren.

Over het algemeen komt het verschil tussen sienna en gebrande sienna neer op de intensiteit van de kleur. Terwijl sienna een natuurlijke aardse kleur behoudt, heeft gebrande sienna een diepere, meer verzadigde tint.

Oker

Het geelachtige oker is een van de oudste bekende pigmenten. Oker wordt al sinds prehistorische tijden gebruikt. Het woord 'oker' is afgeleid van het Griekse woord 'ochros', wat geel betekent. Oker komt voor in diverse kleurschakeringen, waaronder geel, rood, bruin en groen. Het pigment oker heeft zowel in de kunst als in allerlei decoratieve toepassingen een prominente plaats ingenomen. Oker staat bekend om zijn gebruik in combinatie met levendige kleuren. Het is heel goed te combineren met andere aardkleuren, waardoor oker bij uitstek geschikt is voor het vastleggen van warme zonsondergangen en natuurlijke landschappen.

Het pigment is uitermate lichtecht en bovendien te gebruiken voor alle verfsoorten. Overigens bestaat er ook een gebrande versie van oker, die we minder vaak tegenkomen dan gebrande omber en gebrande sienna

Deze aardkleuren zijn bij kunstenaars niet alleen geliefd vanwege hun visuele aantrekkingskracht, maar ook vanwege hun historische betekenis. En hun connectie met de natuurlijke wereld. Kunstenaars blijven deze pigmenten gebruiken, om hun paletten te verrijken en diepte en warmte toe te voegen aan hun kunstwerken. Het is mede hierdoor dat aardkleuren een blijvende invloed zullen blijven hebben op de wereld van de kunst en creativiteit.


aardkleuren
Links ongebrande Sienna, Rechts gele oker.


En nu verder....